Çocuklarda diş sıkma alışkanlığı, tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi, stresli durumlar veya uyku sırasında ortaya çıkabilen yaygın bir sorundur. Bu durum, çene ve çiğneme kaslarının normal fonksiyonları dışında çalıştırılmasıyla meydana gelir ve uzun vadede çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Çocuk Diş Hekimliği Uzmanı Dt. Nurgül Demir, erken yaşlarda önlem alınmadığı takdirde diş sıkmanın ilerleyen yaşlarda daha karmaşık tedaviler gerektiren eklem hastalıklarına neden olabileceğini belirtiyor. Bu nedenle, çocuklarda diş sıkma alışkanlığına karşı bilinçli ve dikkatli olmak büyük önem taşır.
Çocuklarda Diş Sıkma Nedenleri Nelerdir?
Çocuklarda diş sıkma alışkanlığının birçok farklı nedeni olabilir. İşte bazı yaygın nedenler:
- Stres ve Anksiyete: Okulda yaşanan zorluklar, akran zorbalığı, sınav stresi gibi durumlar çocuklarda diş sıkmaya yol açabilir.
- Adaptasyon Süreçleri: Kreşe veya yeni bir okula başlama gibi değişiklikler, çocuklarda stres ve gerginliğe neden olarak diş sıkma alışkanlığını tetikleyebilir.
- Aile İçi Sorunlar: Ebeveynler arasındaki iletişim problemleri veya ev ortamındaki huzursuzluklar, çocukların psikolojik olarak etkilenmesine ve diş sıkmasına neden olabilir.
- Aktif Spor Hayatı: Yoğun antrenmanlar ve rekabetçi ortamlar, çocuklarda stresi artırarak diş sıkma alışkanlığını tetikleyebilir.
Dt. Nurgül Demir, çocukların aktif spor hayatları, sınav dönemlerindeki yarış maratonları, okullardaki akran zorbalığı, ebeveynlerden ilk ayrılışlarla birlikte kreş veya yeni bir okula adaptasyon süreçleri, ebeveynlerle yaşanılan iletişim problemleri veya ev ortamında yaşanan huzursuzlukların artık çok küçük yaşlardan itibaren hastaları bruksizm tanısıyla takip etmelerine sebep olduğunu belirtiyor.
Diş Sıkma Belirtileri Nelerdir?
Çocuklarda diş sıkma alışkanlığının belirtileri, yetişkinlerde görülenlere benzer olabilir. Ancak, çocukların bu durumu ifade etmeleri daha zor olabileceği için, ebeveynlerin dikkatli olması önemlidir. İşte bazı yaygın belirtiler:
- Baş Ağrısı: Özellikle sabahları görülen baş ağrıları, diş sıkmanın bir işareti olabilir.
- Kulak Ağrısı: Diş sıkma, çene eklemi ve çevresindeki kaslarda gerginliğe neden olarak kulak ağrısına yol açabilir.
- Uyku Düzensizlikleri: Diş sıkma, uyku kalitesini bozarak uyku düzensizliklerine neden olabilir.
- Dişlerde Aşınma ve Çatlaklar: Dişlerin yüzeyinde aşınma, çatlaklar veya kırılmalar görülebilir.
- Çene Eklemi Ağrısı: Çene eklemi bölgesinde ağrı veya hassasiyet olabilir.
Ebeveynlerin çocukları uyku sırasında kontrol etmelerinin önemine dikkat çeken Nurgül Demir, diş sıkmaya diş gıcırdatma da eşlik ediyorsa çocuğunun diş sıktığının farkına varabileceğini; ancak sadece diş sıkma alışkanlığı olan hastalarda teşhis genellikle kulak ağrısı, baş ağrısı, uyku düzensizlikleri gibi şikayetler oluşmaya başladığında konulduğunu belirtiyor.
Diş Sıkma Alışkanlığına Karşı Neler Yapılabilir?
Çocuklarda diş sıkma alışkanlığıyla başa çıkmak için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. İşte bazı öneriler:
- Gece Uykusunda Kontrol: Çocuk uyurken dişlerini gıcırdattığı duyulursa, derin uykudan uyandırmak kasların gevşemesine yardımcı olabilir.
- Sakız Çiğnemeyi Engellemek: Sakız çiğnemek, çene kaslarını sürekli aktif tutarak diş sıkma sırasında daha fazla kuvvet uygulanmasına neden olabilir. Bu nedenle, diş sıkma alışkanlığı kontrol altına alınana kadar sakız çiğnemeyi engellemek önemlidir.
- Beslenme Alışkanlıklarına Dikkat Etmek: Elma, hamburger gibi sert ve büyük besinleri parçalara bölerek tüketmek, çene eklemine binen yükü azaltabilir.
- Diş Hekimi Kontrollerini Aksatmamak: Rutin diş hekimi kontrolleri, dişlerdeki aşınmaları ve diğer sorunları erken tespit etmeye yardımcı olur.
Şiddetli bruksizm alışkanlığı olan hastalarda çene eklemlerinde hasar oluşmaya başlayabileceğinin de altını çizen Demir, ayrıca uykuda nefes tutma alışkanlığının çocukluk bruksizmine eşlik edebileceğini de belirtiyor.
Çocuklarda diş sıkma alışkanlığı, erken teşhis ve doğru yaklaşımlarla kontrol altına alınabilir. Ebeveynlerin çocuklarının davranışlarını dikkatle gözlemlemesi, belirtileri fark etmesi ve bir diş hekimine danışması önemlidir. Unutulmamalıdır ki, bu alışkanlığın altında yatan nedenleri anlamak ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamak, çocukların sağlıklı bir gelişim süreci geçirmesine yardımcı olacaktır.
