Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Şubat ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ni (Tarım-GFE) değerlendirerek önemli açıklamalarda bulundu. Çandır, girdi maliyetlerindeki artışın üretici üzerindeki etkilerine dikkat çekti.
Tarım Girdi Enflasyonunda Şaşırtan Artış
Çandır, Tarım-GFE’nin şubat ayında aylık yüzde 2,35 arttığını belirterek, bu oranın endeksin ölçülmeye başladığı 2015 yılından itibaren şubat ayları ortalamasının (1,77) oldukça üzerinde olduğunu vurguladı. Eylül ayından itibaren yaşanan düşüşlerin ardından, son iki ayda ortalama üstü yükselişlerin yaşanması dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendirildi.
Yıllık bazda ise Tarım-GFE’nin şubat ayında yüzde 28,92 olarak gerçekleştiğini ifade eden Çandır, bu rakamın son 10 yılın şubat ayları ortalamasının (31,12) altında olmasına rağmen, girdi maliyetlerindeki artışın devam ettiğini gösterdiğini belirtti.
- Aylık artış ortalama üstü
- Yıllık artış ortalamanın altında
- Veteriner hizmetlerinde yüksek artış
Hangi Girdilerde Artış Yaşandı?
TÜİK verilerine göre, şubat ayında tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 2,40 ve yıllık yüzde 27,49 oranında artış kaydedildi. Alt kalemlerdeki değişimler ise şu şekilde sıralandı:
- Tohum: Aylık %3,78, Yıllık %47,57
- Enerji: Aylık %1,10, Yıllık %16,07
- Gübre: Aylık %2,69, Yıllık %26,67
- İlaç: Aylık %1,88, Yıllık %20,65
- Veteriner Hizmetleri: Aylık %1,93, Yıllık %52,51
- Yem: Aylık %2,71, Yıllık %24,67
Çandır, veteriner hizmetleri kalemindeki yıllık yüzde 52,51’lik artışın ortalama artışın üzerinde seyrettiğine dikkat çekti.
Üretici Fiyatları ve Enflasyon Değerlendirmesi
TÜİK tarafından açıklanan şubat ayı Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) verilerini de değerlendiren Çandır, aylık yüzde 2,70 ile 10 yıllık şubat ortalamasının (3,56) altında, yıllıkta ise yüzde 29,89 ile 10 yıllık ortalamanın (24,71) üzerinde bir artış yaşandığını belirtti. Çandır, bu durumun tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son 1 yıllık eğilimin genel olarak üretici aleyhine seyrettiğini gösterdiğini ifade etti.
Çandır, yurt içi ve yurt dışı üretici enflasyonlarının da tarım sektörünü etkilediğini belirterek, yurt dışı üretici enflasyonunun şubatta aylık yüzde 2,05, yıllıkta yüzde 20,08 arttığını, yurt içi üretici enflasyonu Yİ-ÜFE’nin ise aylık yüzde 2,12, yıllık yüzde 25,21 ilan edildiğini kaydetti.
Sonuç olarak, tarım girdi maliyetlerindeki artışın üretici üzerindeki baskısı devam ediyor. Özellikle veteriner hizmetlerindeki yüksek artış dikkat çekerken, üretici fiyatlarındaki artışın girdi maliyetlerindeki artışı tam olarak karşılayamaması, üreticilerin karlılıklarını olumsuz etkiliyor. Bu durumun sürdürülebilir tarım açısından risk oluşturduğu ve destek mekanizmalarının gözden geçirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
