Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı Nisan ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi'ni (Tarım-GFE) değerlendirdi. Çandır, üreticinin girdi maliyetleri açısından dezavantajlı bir duruma geldiğini belirtti. Tarım sektöründe yaşanan bu gelişmeler, üreticilerin geleceği hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Tarım Girdi Maliyetlerinde Şok Artış!

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK),Nisan ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini yayımladı. Açıklanan verilere göre, tarımsal girdi fiyatlarında hem aylık hem de yıllık bazda önemli artışlar kaydedildi. Tarım-GFE Nisan ayında aylık %2,03, yıllık ise %30,12 oranında yükseldi. Aynı dönemde tarımsal üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) aylık bazda %0,45 düşüş gösterdi. Bu durum, üreticilerin maliyetlerinin arttığı, ancak ürün fiyatlarının aynı oranda yükselmediği anlamına geliyor.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, bu verileri değerlendirerek, "Üretici, Nisan ayında aylıkta ve yıllıkta girdi maliyetleri açısından dezavantajlı bir duruma gelmiştir" dedi. Çandır, Tarım-GFE'de açıklanan aylık %2,03'lük artışın, endeksin ölçülmeye başlandığı 2015 yılından bu yana Nisan ayları ortalaması olan %1,67'nin oldukça üzerinde olduğunu vurguladı. Bu durum, Mart ayındaki nispi hız kaybının yerini yeniden hızlı bir artışa bıraktığını gösteriyor.

Hangi Girdi Maliyetleri Arttı?

Nisan ayı Tarım-GFE alt kalemleri incelendiğinde, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık %2,13 ve yıllık %29,65'lik artış dikkat çekiyor. Alt kalemlere ilişkin Nisan ayı değişimleri şu şekilde:

• Tohum: %0,00 (Sabit)
• Enerji: %1,77
• Gübre: %1,61
• İlaç: %1,01
• Veteriner Hizmetleri: %0,71
• Yem: %3,61
• Diğer Kalemler: %0,30

Yıllık bazda ise tohumda %34,27, enerjide %17,20, gübrede %30,91, ilaçta %18,19, veteriner hizmetlerinde %56,94, yemde %31,54 ve diğer kalemlerde %42,14 oranında artış yaşandı. Tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık %1,45, yıllık %32,98 artış kaydedildi.

Üreticiyi Ne Bekliyor?

TÜİK tarafından açıklanan Nisan ayı tarımsal üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) verilerine göre, endeks aylık bazda %0,45 düşüş gösterdi. Tarım-ÜFE'nin yıllık bazda ise %27,50 olarak açıklandı. Ali Çandır, tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilimin genel olarak üretici aleyhine seyrettiğini belirtti. Girdi maliyetlerindeki artışın üretici fiyatlarına yansımaması, üreticilerin karlılıklarını olumsuz etkiliyor. Bu durum, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından önemli bir tehdit oluşturuyor.

Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğini belirten Çandır, yurtdışı üretici fiyat endeksi (YD-ÜFE) Nisan ayında aylık %4,41, yıllık %22,92 arttığını söyledi. Yurtiçi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) ise Nisan’da aylık %2,76, yıllık %22,50 olarak açıklandı. Üretici düzeyindeki gıda kaleminin Nisan ayında aylık %3,18, yıllık %27,08 oranında arttığını belirten Çandır, "Bu durum Nisan ayında tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyonun, tarımdan daha düşük seyrettiğini göstermektedir" dedi.

Tüketici tarafındaki gıda enflasyonunun Nisan ayında aylık %2,01, yıllık %36,09 olarak açıklandığını kaydeden Çandır, işlenmemiş gıda enflasyonunun Nisan’da aylık %1,98, yıllık %37,06 olduğunu, yaş meyve sebze enflasyonunun ise aylık %-1,49, yıllık %59,00 olarak ilan edildiğini belirtti. Çandır, "Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı yıllık enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu göstermeye devam etmektedir" ifadelerini kullandı.

Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır'ın açıklamaları ve TÜİK verileri, tarım sektöründe girdi maliyetlerinin artmasıyla üreticilerin zor bir dönemden geçtiğini ortaya koyuyor. Bu durumun sürdürülebilir tarım politikaları ve desteklerle aşılması gerekiyor. Aksi takdirde, üreticilerin üretimden çekilmesi ve gıda fiyatlarında daha da yüksek artışlar yaşanması kaçınılmaz olabilir.