Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Mart ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) verilerini değerlendirdi. Çandır, Mart ayında tarımsal girdi maliyetlerinin hem aylık hem de yıllık bazda ortalamanın altında arttığını belirtti. Bu durum, üreticiler için bir nebze olsun rahatlama sağlayabilecek bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Ancak, detaylar incelendiğinde tablonun o kadar da iç açıcı olmadığı görülüyor.

TÜİK Verileri Ne Anlatıyor?

TÜİK verilerine göre, Mart ayında Tarım-GFE aylık yüzde 1,80, yıllık ise yüzde 29,73 oranında artış gösterdi. ATB ve ATAK Başkanı Ali Çandır, bu oranların Tarım-GFE’nin ölçülmeye başlandığı 2015 yılından bu yana Mart ayları ortalamasının altında gerçekleştiğini söyledi. Çandır, "Aylık ortalama artış yüzde 2.07, yıllık ise yüzde 31.86 seviyesindeydi. Mart ayında hem aylık hem de yıllık artış bu ortalamaların gerisinde kaldı" dedi. Ancak, bu düşüş eğilimi kalıcı mı, yoksa geçici bir durum mu, sorusu akıllarda soru işareti bırakıyor.

• Tohum fiyatları: Aylık %2.67, yıllık %41.55 arttı.
• Enerji kalemi: Aylık %1.17 düştü, yıllık %16.46 arttı.
• Gübre fiyatları: Aylık %1.23, yıllık %28.53 arttı.
• Tarım ilaçları: Aylık %1.90, yıllık %19.52 arttı.
• Yem fiyatları: Aylık %3.93, yıllık %29.05 arttı.
• Veterinerlik hizmetleri: Aylık %4.31, yıllık %55.87 arttı.

Üretici Lehine mi, Aleyhine mi?

Çandır, Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi’ne (Tarım-ÜFE) de değinerek, Mart ayında aylık yüzde 6.91, yıllık ise yüzde 31.54 oranında artış yaşandığını hatırlattı. Bu oranların 10 yıllık Mart ayı ortalamalarının (aylık yüzde 2.20, yıllık yüzde 25.25) üzerinde olduğunu ifade eden Çandır, "Son bir yıllık dönemde genel olarak üretici aleyhine bir seyir izlenmişti. Ancak Mart ayında üretici lehine bir tablo ortaya çıktı" diye konuştu. Mart ayında tarımsal girdi maliyetlerinin, üretici fiyatlarının altında kalmasının üretici açısından avantaj sağladığını belirten Çandır, "Bu durum, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği açısından olumlu. Ancak unutulmamalıdır ki üreticinin sadece girdi maliyetleri yok, diğer maliyet kalemleri de dikkate alınmalı" değerlendirmesinde bulundu.

Ali Çandır'ın açıklamaları, tarımsal girdi enflasyonundaki düşüşün üretici için olumlu bir sinyal olduğunu gösterse de, genel ekonomik tablo ve diğer maliyet kalemleri göz önüne alındığında, çiftçilerin karşı karşıya olduğu zorlukların devam ettiğini ortaya koyuyor. Üreticilerin sürdürülebilir bir şekilde üretim yapabilmesi için girdi maliyetlerinin düşürülmesinin yanı sıra, destekleme politikalarının da gözden geçirilmesi ve iyileştirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, tarım sektöründeki sorunlar derinleşmeye devam edecektir.