14 Mayıs 2025 Çarşamba

Yorgancılık Can Çekişiyor! 54 Yıllık Usta Seslendi

Antalya'da yarım asırdan fazla süredir yorgancılık yapan İbrahim Yılmaz (69), unutulmaya yüz tutan mesleğini yaşatmaya çalışıyor. Ekonomik zorluklar, çırak sıkıntısı ve hazır ürünlerin yaygınlaşması nedeniyle mesleğin geleceğinden endişe duyan Yılmaz, yetkililere ve gençlere seslenerek yorgancılığın unutulmaması gerektiğini vurguluyor. Yılmaz, "Türkiye'nin herhangi bir yerine gideyim, sadece sanatımı icra ederek günlük ihtiyacımı karşılayabilirim. Ama değerini bilen kalmadı," diyerek mesleğinin önemine dikkat çekiyor.

Yorgancılığa Adanmış Bir Ömür

İbrahim Yılmaz, yorgancılığa 1971 yılında babasının yanında çırak olarak başlamış. Babasının her işine yardım ederek, hem öğüt dinleyerek hem de uygulayarak 3-4 yıl içinde bu zanaatı öğrenmiş. Yıllardır el işçiliğiyle yorgan dikmeye devam eden Yılmaz, ekonomik zorluklar, çırak yetişmemesi ve hazır ürünlere olan talebin artması nedeniyle mesleğin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.

Eskiden her gelin için özel olarak dikilen ipek yorganların artık tercih edilmediğini söyleyen Yılmaz, "Hayat pahalılığı nedeniyle ipek yorgan yaptıran neredeyse kalmadı. Oysa eskiden en az bir tane mutlaka yapılırdı. Şimdi düz yorgan yapılıyor çünkü nevresim içine giriyor ve daha ucuz," şeklinde konuşuyor. Geçmişte el emeğiyle yapılan motifli, kabartmalı yorganların artık ilgi görmediğini ifade eden Yılmaz, "Sanatımızı yozlaştıran şey, ucuzluk. Vatandaş makine yorganına yöneliyor çünkü bizim el işçiliği fiyatımıza yorgan satılıyor," diyor.

Küçük Bir Dükkanda Büyük Bir Zanaat

1999'dan bu yana aynı dükkanda çalıştığını belirten Yılmaz, "Aslında imalathane ve kabartma bölümü ayrı olmalı ama ekonomik koşullar nedeniyle hepsini 22 metrekarede yapıyoruz. İkinci bir yer tutmak mümkün değil," diyor. Son yıllarda vatandaşların yeniden yün yorgan diktirmeye başladığını söyleyen İbrahim Yılmaz, "Eski yorganlarını getirip içini yıkatıyorlar, yeniden diktiriyorlar. Bu hareketlilik özellikle yaz sonu ve sonbaharda artar. Kışa hazırlık başlar," diye ekliyor.

Yorgancılığın halen geçerli bir meslek olduğunu vurgulayan Yılmaz, "Türkiye'nin herhangi bir yerine gideyim, sadece sanatımı icra ederek günlük ihtiyacımı karşılayabilirim. Ama değerini bilen kalmadı. Bu meslek altın bileziktir," diyor. Elle dikilen yorganın halen tercih edildiğini ancak fiyat farkı nedeniyle alınamadığını belirten İbrahim Yılmaz, "Vatandaş makine istemiyor, el işi arıyor. Ama fiyat farkı yüzünden hazır yorgana kaçıyorlar," ifadelerini kullanıyor.

Çırak Bulmak Neredeyse İmkansız

Çırak bulmakta zorlandıklarını aktaran Yılmaz, "Şu an ne çırak ne kalfa var. Bu işi en genç yapan kişi bile 55 yaşında. Gençler kısa sürede öğrenilen daha basit işlere yöneliyor. Oysa yorgancılık bir zanaat ve sabır gerektiriyor," ifadelerini kullanıyor. Mesleğin kaybolan zanaatlar listesine alındığını hatırlatan İbrahim Yılmaz, "Vergi dairesinde kaydımız var ama başka hiçbir destek yok. Pamuk pahalı, işçilik pahalı ama çırak yine de bulunamıyor. Halk eğitim kursları artırılmalı, insanlar bu mesleği tanımalı," diyor.

Yorgancılığın kadınlar için de bir meslek alanı olabileceğini belirten Yılmaz, "Kadınlar bunu ikinci iş olarak yapıyor. Oysa tek başına yapsalar asgari ücretin üzerinde kazanç sağlayabilirler," diye konuşuyor.

Yorgancılık Ölmesin!

İbrahim Yılmaz'ın çağrısı, sadece bir mesleğin değil, aynı zamanda bir kültürün ve geleneğin yaşatılması için yapılmış önemli bir uyarı niteliğinde. Yorgancılık gibi el sanatlarının desteklenmesi, gelecek nesillere aktarılması ve bu alanda istihdamın artırılması için somut adımlar atılması gerekiyor. Aksi takdirde, İbrahim Usta gibi zanaatkarların sayısı giderek azalacak ve yorgancılık sadece hatıralarda yaşayacak.

İlgili Haberler