Samsun Üniversitesi'nin Tasarım, Mimarlık ve Şehir Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan Fahrettin Ulusoy Camii, 30 Mayıs 2025 Cuma günü ibadete açılacak. Mimarları arasında Abdullah Asım Divleli, Halil İbrahim Düzenli, Melek Kutlu Divleli ve Emin Selçuk Taşar'ın bulunduğu cami, modern ve geleneksel mimariyi harmanlayan özgün tasarımıyla dikkat çekiyor.

Cami Tasarımının Felsefesi

Cami tasarımının temelinde birlik/bütünlük, çokluk/çeşitlilik, hareket ve her yöne açık olma gibi kavramlar yer alıyor. Yapı malzemelerinin tektonik karakterleri de tasarımın önemli bir parçasını oluşturuyor. Biçimsel olarak Samsun çatılı camilerinden ilham alınarak, özellikle Çarşamba Göğceli Camii'nin vakur duruşuna gönderme yapılıyor. Tek çatı altında toplanan 17 mekan, birlik içinde çokluğun mekansal temsili olarak yorumlanıyor.

Hareket kavramı, insanın yürüyüşü sırasında çevresinin sürekli değişimini ifade ediyor. Bu fiziksel yolculuk, aynı zamanda her mekanda varlığa, tabiata, insana ve ibadete dair farklı durumların tebellür ettiği bir iç yolculuktur. Cami, her kullanıcının kendi iç yolculuğuna imkan tanıyan, kullanıcının tercihlerine göre şekillenen ve her yöne açık yürüyüş güzergahları sunuyor. Kuzeyden güneye, güneyden kuzeye, doğudan batıya, batıdan doğuya, aşağıdan yukarıya, yukarıdan aşağıya ve her birinin kesişim noktalarında yön değiştirmeye ve güzergahları çeşitlendirmeye dönük bir imkan sunuluyor.

Caminin Mekanları ve Sanatsal Detayları

Bu yürüyüşte karşılaşılan 17 mekan ise şöyle sıralanıyor:

• Ana harim
• Üst kat merkez mahfil
• Merkez aks son cemaat safı
• Giriş cephesi revakı
• Kıble cephesi revakı
• Kadınlar son cemaat yeri
• Zemin kat kadınlar sekisi
• Üst kat kadınlar mahfili
• Üst kat kadınlar köşkü
• Kadınlar abdesthanesi
• Kadınlar wc
• Erkekler son cemaat yeri
• Zemin kat erkekler sekisi
• Üst kat erkekler mahfili
• Erkekler köşkü
• Erkekler abdesthanesi
• Erkekler wc

Caminin mekan organizasyonu, malzeme, renk ve hat tercihleri 12 ile 16. yüzyıllar arası döneme ait eserlerden izler taşıyor. Mimar Turgut Cansever'in fikirleri ve uygulamaları da caminin tasarımında yol gösterici olmuş. Mihrap cephesi altıgen çinileri Konya'da el yapımı olarak üretilirken, şeşhane zemin tuğlaları Çorum'da yapılmış. Taşlar Sivas'tan getirilmiş ve farklı şehirlerden gelen ustalar da caminin inşasında yer almışlar.

Birlik ve Çeşitliliğin İfadesi

Caminin giriş kapısı üzerine, birlik ve çeşitliliği ifade eden iki ayet-i kerime ahşaba nakşedilmiştir:

• Rahmân Suresi 29. Ayet: "O her an yaratma halindedir."
• İsrâ Suresi 84. Ayet: "Herkes kendi mizaç ve karakterine göre iş yapar."

Fahrettin Ulusoy Camii, sadece bir ibadethane olmanın ötesinde, mimarisi ve felsefi yaklaşımıyla Samsun Üniversitesi için önemli bir sembol olacak. Birlik, çeşitlilik ve hareket kavramlarını bir araya getiren bu özgün yapı, ziyaretçilerine hem ruhani bir deneyim sunacak hem de mimari açıdan ilham verecek.