İnsan Hakları Derneği (İHD) tarafından Diyarbakır'da düzenlenen "Barışa Giden Yol: Hafıza ve Adalet" konferansının sonuç bildirgesi kamuoyuyla paylaşıldı. İHD Eş Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban, devletin askeri operasyonları durdurması ve siyasi sürecin önünü açması gerektiğini vurguladı. Konferansta, geçmişle yüzleşme, hakikat komisyonlarının kurulması ve sivil toplumun sürece dahil edilmesi gibi önemli konular ele alındı.

Konferansta Öne Çıkanlar

Konferansın açılışında, çatışmalardan doğrudan etkilenen vatandaşların tanıklıkları dinlendi. Özellikle Uğur Kaymaz ve Eren Bülbül'ün annelerinin gönderdiği mesajlar, farklı toplumsal kesimlerin acıları arasında bağ kurma ve ortak barış talebinde buluşma açısından büyük önem taşıdı. Tanıklıklarda, cezasızlık, devletin sorumluluk almaktan kaçınması ve geçmişle yüzleşilmemesi gibi sorunlar vurgulandı. Katılımcılar, geçmişin konuşulmadığı bir ortamda barışın inandırıcı olamayacağını dile getirdi.

Konferansın ikinci gününde, sivil toplum kuruluşlarının deneyimleri ve çözüm önerileri paylaşıldı. Kadın örgütlerinden hukuk derneklerine, ekoloji hareketlerinden meslek odalarına kadar birçok farklı alandan temsilci katıldı. Geçmişteki barış süreci deneyimlerinin eksiklikleri tartışıldı ve mevcut sürecin merkeziyetçi yürütülmesine eleştiriler getirildi. Katılımcılar, barışın sadece silahların susmasıyla değil, adaletin tesisi, eşit hakların tanınması ve hafızanın güçlendirilmesiyle mümkün olduğunu vurguladı.

İHD'nin Çözüm Önerileri

İHD Diyarbakır Şube Başkanı Ercan Yılmaz, konferansta tespit edilen sorunları ve çözüm önerilerini sıraladı. Öne çıkan bazı öneriler şunlardı:

• Kalıcı toplumsal barış için tüm kesimlerin temsil edildiği buluşmalar düzenlenmeli.
• Hasta ve politik mahpusların serbest bırakılması için Meclis sorumluluk almalı.
• PKK tarafından alıkonulan kamu görevlileri serbest bırakılmalı.
• AİHM ve Anayasa Mahkemesi kararları uygulanmalı.
• Sivil toplum aktörleri sürece aktif katılmalı.
• Bağımsız hakikat komisyonları kurulmalı ve devlet arşivleri açılmalı.
• Köylerine dönemeyenlerin geri dönüşü sağlanmalı.
• KHK ile ihraç edilenler göreve iade edilmeli.
• Kadınların barış süreçlerine eşit katılımı sağlanmalı.
• Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi Hafıza Müzesi açılmalı.
• Anadil ve kültürel haklar güvenceye alınmalı.
• Kayyım atamaları iptal edilmeli.

Barışa Giden Zorlu Yol

Konferansın sonuç bildirgesi, Türkiye'nin barışa giden yolda karşılaştığı zorlukları ve atılması gereken adımları net bir şekilde ortaya koyuyor. Özellikle devletin askeri operasyonları durdurması, sivil toplumun sürece dahil edilmesi ve geçmişle yüzleşme gibi konularda atılacak adımlar, barış sürecinin ilerlemesi için kritik önem taşıyor. İHD'nin bu konferansı ve sonuç bildirgesi, Türkiye'de barışın inşası için önemli bir adım olarak değerlendirilebilir. Unutulmamalıdır ki, barışa giden yol, hafıza ve adaletten geçmektedir.