Hazine ve Maliye Bakanlığı, kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında gayrimenkul alım satım ve kira gelirlerini mercek altına aldı. Bakanlık, bu amaçla MEVA (Mekansal Veri Analiz Sistemi) adlı yeni bir sistemi devreye soktu. Bu sistem sayesinde, gayrimenkul üzerinden gelir elde edenlerin vergi ve harç ödemeleri yakından takip edilecek.

MEVA Sistemi Nedir?

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından geliştirilen MEVA, coğrafi bilgi sistemi tabanlı bir yazılımdır. Bu sistem, beyanname, bildirim, yoklama gibi bilgilerin yanı sıra tapu ve kadastro kayıtları, ikametgah ve yapı belgeleri, banka kredisi bilgileri, gayrimenkul ilanları ve değerleme uzman raporları gibi birçok farklı kaynaktan veri toplamaktadır. Toplanan bu veriler harita üzerinde görsel olarak analiz edilerek, gayrimenkullerin gerçek alım satım ve kira bedelleri tespit edilmektedir.

MEVA sayesinde, gayrimenkullerin piyasa değerleri daha doğru bir şekilde belirlenerek, vergi denetim süreçlerine önemli katkı sağlanmaktadır. Sistem, ilk olarak 81 il merkezindeki defterdarlıklarda kullanılmaya başlanmış ve özel ekipler aracılığıyla veriye dayalı analiz ve denetim süreçleri yürütülmektedir.

Denetim Süreçleri Nasıl İşliyor?

Defterdarlıklar, MEVA üzerinden son 2-3 ayda gerçekleşen alım satım işlemlerini analiz ederek, tapuda gösterilen bedeller ile gerçek alım satım tutarlarını karşılaştırıyor. Tapuda gerçek değerinden daha düşük bedelle işlem yapıldığı tespit edilen taşınmazların alıcı ve satıcılarından açıklama isteniyor. Açıklamaları yetersiz bulunan veya gönüllü olarak harç miktarını artırmayan kişiler ise vergi incelemesine sevk ediliyor.

Bu yıl içinde yapılan analizler sonucunda 16 binden fazla taşınmaz incelenmiş ve 9 bin 150 kişiden açıklama istenmiştir. Şimdiye kadar 2 bin 475 kişi gönüllü uyum göstererek 5,9 milyar liralık alım satım bedeli artışı üzerinden 113,9 milyon liralık tapu harcını cezasız olarak ödemiştir.

Kira Gelirleri de Takipte

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, MEVA'nın kısa sürede tüm vergi dairelerinde kullanılmaya başlanacağını belirterek, "Böylece her vergi dairesi sorumlu olduğu alan içindeki tüm gayrimenkulleri harita üzerinden birçok bilgiye anında ulaşarak takip edebilme imkanına kavuşacak. Bu sayede alım satım işlemlerinin gerçek değerler üzerinden yapılmasının yanı sıra kiraya verilerek gelir elde edilen ve beyanname verilmesi gereken gayrimenkuller de kolaylıkla tespit edilerek gerekli işlemler hızlıca yapılabilecek" dedi.

MEVA uygulamasıyla doğru ve gerçek değerler üzerinden işlem yapılması sağlanarak, kayıt dışılığın azaltılması ve gönüllü uyumun artırılması hedefleniyor. Bu sistem sayesinde, emlak sektöründeki vergi kayıplarının önüne geçilmesi ve devletin vergi gelirlerinin artırılması amaçlanmaktadır.

Gayrimenkul Sahipleri Ne Yapmalı?

• Gayrimenkul alım satım işlemlerinde tapuda gerçek satış bedelini göstermeye özen gösterin.
• Kira gelirlerinizi düzenli olarak beyan edin ve vergisini ödeyin.
• Eksik ödeme yaptığınızı düşünüyorsanız, kendinizden açıklama istenmesini beklemeden pişmanlık hükümlerinden yararlanarak cezasız ödeme yapın.

MEVA sistemi, gayrimenkul sektöründe şeffaflığı artırarak vergi adaletinin sağlanmasına katkıda bulunacaktır. Bu sistemin yaygınlaşmasıyla birlikte, vergi kaçıranların yakalanma olasılığı artacak ve dürüst mükellefler üzerindeki vergi yükü azalacaktır.