Gaziantep'in Şahinbey ilçesinde, teknolojiye meydan okuyan iki usta, asırlık bir geleneği yaşatmaya çalışıyor. 72 yaşındaki Mehmet Ali Macık ve 60 yaşındaki Fatih Büker, babalarından miras kalan kendircilik mesleğini, tüm zorluklara rağmen sürdürüyor. Nemli mağaralarda, el yapımı tezgahlarda kendir üretimi yaparak, bu kadim zanaatı ayakta tutmaya çalışıyorlar.

Asırlık Miras: Kendircilik Geleneği

Asırlardır nemli mağaralarda, el yapımı tezgahlarda kendir üretimi yapan Mehmet Ali Macık ve Fatih Büker, kaybolmaya yüz tutan yüzlerce yıllık geleneği yaşatmaya çalışıyor. Ahşaptan yapılmış "çıkrık" adı verilen tezgahlarda çalışan ustalar, file, hamak, balık ağı ve çeşitli malzemeleri bağlamada kullanılan iplikleri üretiyor. Elektrikli hiçbir alet kullanmadan, tamamen el emeğiyle üretim yapıyorlar. Bu ustaların azmi, geçmişin izlerini günümüze taşıyor.

• El emeği: Tamamen el yapımı tezgahlarda üretim
• Geleneksel yöntemler: Elektrikli alet kullanılmıyor
• Çeşitli ürünler: File, hamak, balık ağı ve bağlama ipleri

Mağaranın Sırrı: Nem ve Kalite

Ustalar, üretim için neden mağarayı tercih ettiklerini şöyle açıklıyor: "Mağaradaki nem sayesinde kendirlerin daha iyi işlendiğini ve daha sağlam olduğunu belirten Macık ve Büker, gelişen teknolojiyle beraber fabrikasyon üretiminin mesleklerini bitirme noktasına getirdiğini söyledi." Bu durum, geleneksel yöntemlerin önemini ve kalitesini bir kez daha vurguluyor. Antep savunması döneminde gıda ve cephane deposu olarak kullanılan bu mağaralar, şimdi ise kendir üretiminin kalbi olmuş durumda.

"Bu Mesleği Yapan 2 Usta Kaldık"

Mesleğin geleceğiyle ilgili endişelerini dile getiren Mehmet Ali Macık, "Kentte kendir üretimi yapan sadece 2 ustanın kaldığını belirten Macık, 'Kendircilik mesleği baba mesleğidir. Bu mağarada daha önce 27 tezgah vardı. Şu anda sadece 2-3 tane tezgah kaldı. Meslek her geçen gün yok olmaya doğru gidiyor. Bu meslek baba mesleği olduğu için sürdürüyoruz. Yeni nesil bu mesleği yapmaz. Kimse mağaraya gelip de çalışmaz. Kimse çocuğunu mağaraya bu mesleği öğrenmesi için göndermiyor. Şu anda bu mesleği yapan 2 usta kaldık. Gelişen teknolojiyle beraber fabrikasyon üretimi yaygınlaştı ve mesleğimiz yok oldu' dedi." sözleriyle durumun vahametini gözler önüne seriyor.

Fatih Büker ise şunları ekliyor: "Fabrikalardan aldığımız atık iplikleri kendir yaparak değerlendiriyoruz ve bu şekilde geri dönüşüm yapıyoruz. Mağara daha nemli olduğu için ipliğin kalitesi bu şekilde daha yüksek oluyor. Dışarı da güneşin altında ipliği kendir yapsak bu kadar kaliteli olmaz. Bundan dolayı mağaraları tercih ediyoruz. Önceden bu meslek daha çok yaygındı. Gaziantep’te birçok mağara vardı ve iplik bükülürdü. Şu an ise 2 tane usta kaldı. Bu mesleğin tarihi çok eskiye dayanır. 150-200 yıl öncesine kadar dayanır. Bu meslek dede ve baba mesleğimizdir. Bu meslek bize dedemizden ve babamızdan kaldı. Önceki yıllarda sadece bu mağarada 45-50 kişi çalışırdı. Şimdi ise sadece biz iki usta kaldık. Diğer mağaralarda da aynı şekilde 50 kişi çalışırdı ve tonlarca ipliği kendir yapardık."

Gaziantep'te son iki temsilcisiyle yaşamaya çalışan kendircilik mesleği, yok olmaya yüz tutmuş bir değer olarak karşımızda duruyor. Mehmet Ali Macık ve Fatih Büker'in çabaları, bu kadim zanaatın unutulmaması için bir umut ışığı olsa da, mesleğin geleceği belirsizliğini koruyor. Bu kültürel mirasın yaşatılması için destek ve farkındalık yaratılması büyük önem taşıyor.