Türkiye, yöresel ürünlerinin uluslararası alanda tanınması için önemli bir adım attı. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır'ın açıklamasına göre, Türkiye'nin Avrupa Birliği'nde (AB) tescilli coğrafi işaretli ürün sayısı 42'ye yükseldi. Bu başarıda, İpsala pirinci ve Bursa kestane şekerinin de tescillenmesi büyük rol oynadı. Bu gelişme, Türkiye'nin zengin mutfak kültürünün ve yöresel değerlerinin korunması ve markalaşması açısından büyük önem taşıyor.

Coğrafi İşaret Nedir ve Neden Önemlidir?

Coğrafi işaret, bir ürünün belirli bir yöreye, bölgeye veya ülkeye ait olduğunu ve o yörenin doğal ve beşeri özelliklerinden kaynaklanan belirgin niteliklere sahip olduğunu gösteren bir işarettir. Coğrafi işaretler, ürünlerin kalitesini, gelenekselliğini ve yöresel bağını koruyarak, üreticilere ve tüketicilere fayda sağlar. Ayrıca, coğrafi işaretler, kırsal kalkınmayı destekler, turizmi teşvik eder ve kültürel mirası korur.

Türkiye'nin coğrafi işaret potansiyeli oldukça yüksek. Anadolu coğrafyası, yüzyıllardır farklı kültürlere ev sahipliği yapmış ve bu da zengin bir mutfak mirası ve yöresel ürün çeşitliliği yaratmıştır. Türkiye, bu potansiyeli değerlendirerek, coğrafi işaretli ürün sayısını artırmayı ve bu ürünleri uluslararası pazarlarda daha görünür hale getirmeyi hedefliyor.

Tescilli Ürünler ve Yerel Kalkınmaya Etkileri

AB tarafından tescillenen coğrafi işaretli ürünlerimiz şunlardır:

• Gaziantep baklavası
• Aydın inciri
• Malatya kayısısı
• Aydın kestanesi
• Milas zeytinyağı
• Bayramiç beyazı
• Taşköprü sarımsağı
• Giresun tombul fındığı
• Antakya künefesi
• Suruç narı
• Çağlayancerit cevizi
• Gemlik zeytini
• Edremit zeytinyağı
• Milas yağlı zeytini
• Ayaş domatesi
• Maraş tarhanası
• Edremit Körfezi yeşil çizik zeytini
• Ezine peyniri
• Safranbolu safranı
• Aydın memecik zeytinyağı
• Araban sarımsağı
• Osmaniye yer fıstığı
• Bingöl balı
• Bursa şeftalisi
• Hüyük çileği
• Bursa siyah inciri
• Söke pamuğu
• Manisa mesir macunu
• Gaziantep menengiç kahvesi
• Silifke yoğurdu
• Aydın memecik zeytini
• Erzincan tulum peyniri
• Aydın çam fıstığı
• Afyon pastırması
• Afyon sucuğu
• Gaziantep fıstık ezmesi
• Mut zeytinyağı
• Kırkağaç kavunu
• Hatay kaytaz böreği
• Gaziantep lahmacunu
• İpsala pirinci
• Bursa kestane şekeri

Bu ürünlerin tescillenmesi, yerel üreticiler için önemli bir avantaj sağlıyor. Coğrafi işaret sayesinde, ürünlerin taklitleri önleniyor, marka değeri artıyor ve üreticiler daha yüksek gelir elde edebiliyor. Ayrıca, coğrafi işaretler, yörelerin tanıtımına katkıda bulunarak, turizmi de teşvik ediyor. Bakan Kacır, bu konuda şunları söyledi: "Yerel Kalkınma Hamlesi vizyonuyla ülkemizin zenginliklerini kayıt altına almaya, korumaya ve markalaştırmaya devam edeceğiz."

Gelecek Hedefler ve Beklentiler

Türkiye, coğrafi işaretli ürün sayısını artırmak için çalışmalarına devam ediyor. 2025 yılında 13 yeni ürünün AB'de tescil edilmesi bekleniyor. Bu, Türkiye'nin bugüne kadarki en yüksek yıllık tescil sayısı olacak. Türkiye'nin hedefi, yöresel ürünlerini dünya çapında tanınan markalar haline getirmek ve bu sayede hem yerel kalkınmaya katkıda bulunmak hem de Türk mutfak kültürünü dünyaya tanıtmaktır. Antalya'da 4 ürün için coğrafi işaret tescil başvurusu yapılması da bu yöndeki çabaların bir göstergesi.