Suriye'nin başkenti Şam'da, Hz. Muhammed'e hakaret içeren bir ses kaydının dolaşıma girmesiyle başlayan gerginlik, kanlı bir çatışmaya dönüştü. Çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Jaramana banliyösünde, öfkeli gruplar arasında çıkan olaylarda 9 kişi hayatını kaybetti. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) ve El Cezire'nin farklı kaynaklardan bildirdiği ölü sayıları, olayın vahametini gözler önüne seriyor.
Çatışmanın Fitili Ateşlendi: Hakaret İddiası
Olayların ardındaki temel neden, sosyal medyada yayılan ve Hz. Muhammed'e hakaret içerdiği iddia edilen bir ses kaydı. Bu kaydın, Dürzi din adamı Mervan Kivan'a ait olduğu öne sürülse de, Kivan bu iddiayı kesin bir dille yalanladı. Yayınladığı bir video ile suçlamaları reddeden Kivan, "Bu sözleri ben söylemedim. Bunu yapan, Suriye halkının bileşenleri arasında çatışma kışkırtmak isteyen kötü niyetli bir kişidir" ifadelerini kullandı.
Ancak, bu açıklama gerilimi düşürmeye yetmedi. Suriye devlet haber ajansı SANA'nın bildirdiğine göre, Dürzi Müslümanlar Din Liderliği, Hz. Peygamber'in makamına yönelik her türlü hakareti kınadı. İçişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, ses kaydının Kivan'a ait olmadığını belirterek, halkı sükunete davet etti.
Dürziler Kimdir ve Suriye'deki Konumları Nedir?
Dürziler, İslam'ın Şii mezhebinden doğmuş, zamanla farklılaşmış ve özgün bir inanç sistemi haline gelmiş bir topluluktur. Suriye'deki Dürzi nüfusu, iç savaş öncesinde 700 bin civarındayken, günümüzde 500-600 bine gerilemiştir. Çoğunlukla güneydeki Süveyda vilayetinde ve Şam kırsalında yaşamaktadırlar. Suriye'deki Dürzilerin konumu şu şekilde özetlenebilir:
- Başlangıçta Esad rejimine bağlı bir tutum benimsemişlerdir.
- Savaş döneminde kendi bölgelerinde özerk bir savunma gücü kazanmışlardır.
- Süveyda bölgesindeki Dürzi milis güçleri, hem radikal cihatçı gruplara hem de merkezi hükümetin zayıflığına karşı bağımsızlıklarını korumaya çalışmaktadırlar.
- Kuzeydeki az sayıdaki Dürzi köyleri, HTŞ saldırıları veya baskısıyla karşı karşıya kalmıştır.
Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ), El Kaide kökenli radikal İslamcı bir örgüt olarak Dürzileri "mürted" olarak görmektedir. Bu durum, Dürzileri HTŞ'nin hedefi haline getirmektedir. Dürziler, kendi bölgelerinde HTŞ'ye karşı silahlı savunma halindedirler.
Çatışmanın Sonuçları ve Bölgesel Etkileri
Şam'da yaşanan bu son çatışma, Suriye'deki mezhepsel gerilimlerin ne kadar derin olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Olaylar, bölgedeki istikrarsızlığı artırırken, farklı dini ve etnik gruplar arasındaki güvensizliği de körükledi. Çatışmanın uzun vadeli etkileri ve bölgesel yansımaları ise belirsizliğini koruyor. Suriye'deki karmaşık denklemler ve güç dengeleri göz önüne alındığında, bu tür olayların gelecekte de yaşanma olasılığı oldukça yüksek.
